KLASİK VE AKUSTİK GİTARLAR
Klasik ile akustik gitar arasındaki temel fark tellerindedir. Klasik
gitarda ince teller naylon (misina) dan yapılmıştır. Kalın teller ise
sargılıdır. pek üzerine çelik sarımlıdırlar. Akustik gitarda ise teller
tamamen çelikten yapılmıştır. Tel takımının inceliğine kalınlığına göre
bazen değişse de genel olarak kalın 4 tel çelik üzerine çelik sarmal,
ince 2 tel ise sarimsiz çeliktir.
Modern gitarı ''8'' şekline benzetebiliriz. Gövde ile saptaki köprü
arası tel uzunluğunun yarısı olup bir oktavdır. 12 perde vardır.Gitarın
gövdesinin ön tarafındaki ''ses tablası'' da denilen ahşap kısım çam
ağacından yapılır. Çam cinslerinden Sedir yada Ladin olabilir. Gövdenin
yan ve arka kısımları gül ağacından yapılır. Sapının ön kısmı çok sert
bir ağaç olan Abanozdan arka kısmı ise Maun ağacından yapılır
Teknik olarak klasik gitarlar parmaklarla, daha doğrusu tırnaklarla,
akustik gitarlar ise pena ile çalınırlar. Ancak bu bir kural değildir.
Bazı gitaristler klasik gitarı penayla, akustik gitarı parmakla
çalarlar. Her iki gitarın da klavye düzenleri aynıdır, yani notalar aynı
şekilde dizilmişlerdir.
Klasik ve akustik gitarlar tarz olarak da oldukça farklıdırlar. Genelde
klasik gitarla klasik gitar için yazılmış parçalar çalınır. Klasik
gitarın kullanıldığı diğer tarz ise flamenko'dur. Akustik gitarlar
genelde rock, blues, jazz ve bunların türevleri müziklerin harmonik
yapılarında yer alırlar. Yani akorlardan sorumludurlar. Tabi bu arada
basta fill'ler (doldurmalar) olmak üzere solo gitar olarak da çokça
kullanılırlar. Bunun yanında akustik gitar için pek çok teknik de
geliştirilmiştir.
ELEKTRO GİTAR
Elektro gitar çok basit bir tanımla tellerin titreşimini gövdesinde
bulunan manyetikler sayesinde elektriğe çeviren ve böylece amplifikatöre
bağlandığında yüksek miktarda ses alınabilen gitardır. Diğer gitarlar
gibi elektro gitarlar da sap, gövde ve bas olmak üzere üç ana bölümden
oluşur. Bu arada bazı elektro gitarlarda bas bulunmayabilmektedir.
Gitarda gövde, manyetikleri, sesin tonu ve seviyesini ayarlayan kontrol
devrelerini içeren ve tellerin bir ucunun bağlandığı bölümdür. Teller,
köprü ad verilen metal bir donanım üstünden geçerek ya gövdeye doğrudan
yada köprünün kendisine bağlanmaktadır. Tellerin hemen altında, köprüyle
sap arasında yer alan, tellerin mekanik titreşimini elektriğe çeviren
manyetikler, gövdenin içine yerleştirilen elektronik ses-ton kontrol
devresine bağlıdır.
Bu devre, manyetiklerden gelen sinyalin, amplifikatöre gitmeden önce
tonunda ve ses seviyesinde değişiklik yapmak için kullanılır. Ayrıca
yine gövdedeki manyetik seçici anahtar, sesin rengini değiştirmek için
istenilen manyetik veya manyetiklerin seçilmesini sağlar. Gövdenin sapla
birleştiği yerin alt taraf, sapın gövde içindeki perdelerine kolay
ulaşılması için, içeri doğru oyuk olarak yapılabilir (Single Cutaway).
Bazı gitarlarda bu oyuk hem altta hem de üstte olabilmektedir (Double
cutaway). Gövdenin sekli, gitar oturarak veya ayakta çalınırken en iyi
dengeyi sağlayacak şekilde tasarlanır.
BAS GİTAR
Kısaca tarihine de göz atalım; 1940'lı yıllarda orkestralarda bas
gitarcılar kontra bas isimli ve keman ailesinden gelen bir enstrümanı
çalıyorlardı; bu enstrüman çalındığı pozisyon ile ilgili olarak upright
veya double bass adı altında bilinir. O yıllarda orkestralara davulun ve
gitar gibi bir çok enstrumanın girmesi ile duyumu ve duyulabilirliği
zayıflayan kontra basscıların imdadına gitar ve bass gitarın babası
olarak bildiğimiz; Büyük Mucit; Clarence Leo Fender yetişti ve 1951
yılında adı Presicion Bass olan ilk bas gitarı üretti ve o günden bugüne
bass gitarın simgesi haline geldi Fender basları.
Precision Bass, gitar gövdesine sahip ama keman ailesinden gelen kontra
bass ile benzer özellikler içeren bir enstrumandı. Sanki gitarın oktav
olarak babası gibiydi. Precision Bass, aynı kontra bass gibi E_A_D_G
olarak akortlanıyordu ve gitarın B ve e tellerinin çıkartılmış hali
gibiydi.Başlangıcını Clarence Leo Fender 'in yaptığı ve o günlerde
basscılar tarafından devrim olarak adlandırılan bu keşif sayesinde
basscılar aletlerini kolayca taşıyabiliyorlar ve bir amflikatör
sayesinde herkese rahatça duyurabiliyorlardı.
İlk zamanlarında Duane Eddy,Patsy Cline ve Jerry Lee Lewis gibi
sanatçıların müziklerlerinde yer verdiği bu enstruman;daha sonraları
Monk Montgomery ve Chuck Rainey ile Jazz müziğinde de popüler oldu.
1960'larda başlayan Pop ve Rock akımında önemli bir yere sahip olan bass
gitar; Beatles,Rolling Stones gibi isimler ile yerini sağlamlaştırmış
oldu.Şimdi hemen hemen her türde rastladığımız bas gitarın yolculuğu
Dünya durdukça devam edecek...
GİTARİN BAKIMI
*Gitarınızın gövdesini nemden uzak tutmalısınız.
*Temizlemek için deterjan ve başka malzemeler kullanmayınız. Yumuşak bir
bez ve müzik mağazalarından alacağınız özel temizleyicileri kullanınız.
*Gitarınızın gövdesini asla ama asla boyamayınız. Aksi taktirde sesi
bozulabilir. Bunun nedeni gövdenin yapıldığı ağacın cinsinden
kalınlığına kadar her şey gitarınızın sesinin karakterini belirler.
İnanmak zor ama ayni ağacın farklı yerlerinden yapılan iki gitar, farklı
tınılara sahiptir.
*Gitarınızın tellerini değiştireceğiniz zaman bütün telleri birden
çıkarmayın. Tellerin klavyeye yaptığı yüksek basınç birden kalkarsa
gitarınızın sapında eğilme olabilir. Bu da sap ayarı yaptırmanız
anlamına gelir. Bu nedenle çıkardığınız telin yenisini hemen takın ve
diğer teli öyle çıkarın. Bu klavyedeki basınç farkını en aza
indirecektir.
GİTARIN YAPISI VE AKSESUARLAR
AKORT ALETI : Gitarınızı Standard ölçülerde akort etmek için gerekli bir alettir.
KAPO :
Kapoyla çaldığınız parçanın pozisyonunu bozmadan başka bir tona
aktarabilirsiniz. Bu durumda kapo sadece transpoze aletidir demek yanlış
olur..!
TEMİZLEYİCİ : Özellikle elektro gitarın sap hariç diğer kısımlarının temizliği için gereklidir.
MINI-AMFI : Eğer elektro gitarınızı rahatça her yerde çalmak istiyorsanız siz de bir mini-amfi edinin (Tasima kolayligi açisindan).
AYAKLIK : Gitarına özen gösterenler için.
PENA : Daha çok elektro ve akustik gitar çalanların kullandığı bir tur mizrapadir. Pena ne kadar sert olursa o kadar iyidir.
GİTARA BAŞLANGIÇ
Gitarın nasıl tutulması gerektiği birçok gitar meraklısının ve hatta
yıllarca gitar çalışmış olan birçok gitaristin aklına takılmıştır. Çoğu
kez de bir sonuca ulaşamamışlardır. Bu aslında hiçte şaşırtıcı değildir.
Zira tutuşun kesin kalıplara oturtulması mümkün değildir. En azından
insanın anatomik yapısının bir çok farklılıklara yol açacağının
düşünülmesi gerekir. Ayrıca bu; boy, kol, bacak uzunluğundan tutunuzda;
tırnak yapısına kadar birçok değişkene göre başkalaşım gösterir. Genelde
bir çözüm getirmek gereği duyulduğunda tavsiyem mümkün olduğunca doğala
sadık kalmak gerekliliğidir. Tüm kaslar rahat olduğunu hissetmelidir.
Bunun yanı sıra gitarı istenilen pozisyonda tutabilmek için de fazladan
bir gayret sarf edilmemelidir.
Biraz soyutlamaya gidildiğinde gitarı;uzayda hareketsiz durması gereken
bir cisim olarak görebiliriz. ''Aşağı yukarı'' ''Yanlara'' yada ''Öne
arkaya'' hareket etmesini kontrol edebilmemiz gerekir. Genelde göğüs
bacaklar ve sağ kolun dirseği tüm bu hareketsizliği kolaylıkla sağlar.
Bunu en kolay ve rahat şekilde kullanmak; uzun defalarca yapılan özgün
deneyimler sonucu gerçekleşebilir.
Teknik çok önemlidir. Parmakları istenilen şekilde, istenilen süratte ve
duyarlılıkta hareket ettirebilme; kontrol edebilme ise amaç olmalıdır.
Bunun için kişi kendisini son derece rahat hissetmelidir. Gerek sol,
gerekse sağ elin parmak uçları ile ilişki sağlanmalıdır. Sol kol dirseği
gövdeye olabildiğince yakın; mümkün olduğunca rahat; omuza dik
sarkıtılır. Bu durum, kolun üst kısmı için kuvvet gerekliliğini ortadan
kaldırır. Aynı durum sağ kol içinde geçerlidir. İyi bir çalış
pozisyonunun bütün amacı çalana gevşek ve uyanık bir pozisyon; emin ve
kesin bir uygulama olanağı vermektedir...
GİTAR YAKININIZDA OLSUN
Evde veya müsait olduğunuz her yerde, gitarı elinizden bırakmamaya
çalışın. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, sağ elinizle vuruş, sol
elinizle tutuş yapacaksınız. Yani akorlari ve tek sesli melodileri sol
eliniz belirlerken, sağ eliniz bu notaları sese dönüştüren vuruşları
yapacak. Gitara yeni baslarken sol el parmaklarınız acıyabilir fakat
zamanla alışacaksınız.
BAS PARMAĞINIZDAN GÜÇ ALIN
Akorlari basarken, sol elinizin parmak uçlarını güçlü bastırmalısınız.
Böylece daha temiz ve tinlayan bir ses alabilirsiniz. Bunu yaparken,
yine ayni elinizin bas parmağından güç almalısınız. Bas parmağınızı,
gitar klavyesinin arka kısmına ne kadar sert bastırsanız o kadar temiz
ses alırsınız.
BİLEĞİNİZİ GİTARDAN OLABİLDİĞİNCE UZAK TUTUN
Bileğinizi gitar klavyesinden uzak tutmak, size parmaklarınız daha rahat
kullanma olanak verecektir. Bununla beraber, tellere basan
parmaklarınız daha dik ve sert olacak için yine daha temiz ve tını ses
almanız sağlayacaktır.
BAŞPARMAĞINIZ GİTAR KLAVYESİNE TAŞMAMALI
e kadar televizyonda yada konserlerde bunu yapan gitaristler görseniz
de, başlangıçta baş parmağınız klavyenin üstüne taşırmamalısınız. Bu
hareket, gitar örenmenizdeki en büyük düşmanınızdır; çünkü bu şekilde ne
tellere sert basabilirsiniz, ne de hız kazanabilirsiniz.
SOL ELİN KULLANILIŞI
Sol elin içerisindedir küre olduğunu düşünerek dört parmaktan en
uzununu, diğer parmaklara göre saptan uzak tutmak; buna karşılık serçe
parmağını da diğer parmaklara göre daha yakın tutmak mümkündür. Tabii ki
bu tüm ve tek çözüm değildir. Fakat denilebilir ki uygun bir çözüme
ulaşabilmek için iyi bir hareket noktasıdır
SAĞ ELİN KULLANILIŞI
Sağ el tekniğinin en önemli özelliklerinden birini oluşturur. Uzatılan
tırnaklar sesin daha kuvvetli çıkmasını sağlar. Parmakların aktif
hareket etmeleri önemlidir. Tellerle ilişkinin çok duyarlı olması
gerekir. Parmaklar telleri çekmek yerine onlara vurmalıdır. Parmakların
birbirinin hareketini engellememeleri için doğrultularını çok iyi
düzenlemek gerekir. Bunun için başparmak doğrultusu ile diğer
parmakların doğrultularını birbirine dik iki ayrı doğrultu olarak kabul
edebiliriz...
BİLEK VE PARMAKLAR
Bir klasik gitaristin çalgısının tutuşunun doğruluğu, gitarın klavyesini
herhangi bir şekilde sol elle desteklemesi gereksinimini ortadan
kaldırır.
Parmaklar tellerden minimum yükseklikte tutulmalıdır. Parmakların doğal
olarak hareket kabiliyeti, gerek boy, gerekse kütle dengesizlikleri
vardır. Asıl olan bu dengesizlikleri en aza indirgeyip mümkün olduğunca
eşit şartlara getirmektir.
Mümkün ise parmak ve bileklerinizde az da olsa ağırlık bulundurmayınız. (yüzük, saat, bilezik...)
SAĞ EL BAŞ PARMAĞI TEKNİĞİ
Başparmağın doğru kullanımı en önemli teknik özelliklerden biridir. Kötü
kullanılan bir başparmak yalnız kendisinin değil, aynı zamanda diğer
parmakların serbest hareketine de önemli miktarda engel olur. Daha da
kötüsü, ele salınım vererek elin emniyetini bozar. El mümkün olduğu
kadar sabit olmalıdır. Hareket bilekten olup, kolun pozisyonunu bozmadan
yalnız başparmak ve parmakların hareketine izin vermelidir
GİTAR TELLERİ
• En iyi sonucu almak için teller doğru takılmış ve iyi durumda olmalı,
gitar ve gitarist için uygun şekilde seçilmelidir. Zayıf entonasyon,
akort zorlukları, çınlama ve cızırtılar, ses ile esnekliğin kaybolması
gibi pek çok problem eski veya aşınmış tellerle çalmaktan
kaynaklanabilir. Teller, kullanım miktarı ve koşullarına uygun şekilde
yenilenmelidir. Ter ve kir tellerin ömrünü süratle azaltacaktır. Telleri
kullanımdan hemen sonra kuru ve tüy bırakmayan bir bez ile temizlemek
bunu engellediği gibi perde ile klavyenin ömrünü de uzatacaktır. Tel
yağları paslanmayı önleyerek tellerin ömrünü uzatabilir ancak
kullanıldıktan sonra fazlası dikkatle alınmalıdır. Tel yağları naylon
tellerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
ÖNEMLİ BİR AÇIKLAMA
**BERLİN (AA) - Bilim adamları, beyinlerinde hasar meydana gelebileceği
gerekçesiyle solakların sağ ellerini kullanmaya alıştırılmaması
uyarısında bulundu. Almanya'da solaklar için ilk danışma merkezini kuran
psikolog Johanna Barbara Sattler, Almanların yaklaşık yarısının solak
olduğunu, ancak çoğunun bunu bilmediğini ifade ederek ''Solaklık, beynin
sağ yarısının daha baskın olmasından kaynaklanır. Solak bir çocuğunuzu
sağ ele alıştırmaya çalışırsanız, bu hafıza kaybına yol açabilir'' dedi.
GİTARIN BÖLÜMLERİ
KULAKLAR: Gitar
klavyesinin yada sapının en ucunda bulunan bölüm. Gitar tellerinin bir
ucu bu bölüme, diğer ucu ise gitarın "köprü" denen bölümüne bağlanır.
Kulaklar, gitarınızı akort etmenize yarar.
KÖPRÜ: Gövde üzerinde bulunur. Tellerin bağlandığı yerdir. Teller, köprüye, küçük topuzlarla tutturulur.
KLAVYE:
Gitarın sap kısmına denir. Eğer sağ elinizi kullanıyorsanız, klavyeyi
sol elinizle tutacaksınız demektir. Akorlar ve notalar klavye üzerinde
basılır.
PERDE: Klavye üzerinde "fred" yada "perde"
denilen, kısa ve ince demirler bulunur. Her gitarda ortalama 21-24 perde
bulunur. Perdeler notaları belirler.
PERDE İŞARETLER: Çoğu gitarda, 3.-5.-7.-9.-12.-15.-17. ve 19. perdelerde bulunur. 12. perde her telin 1 oktav incesini verir.
SES DELİĞİ:
Gövde üzerinde bulunan büyük deliktir. Akustik ve Klasik gitarlarda
bulunur. Herhangi bir ses düzenine bağlanmayan gitarlarda, ses bu
delikten alınır.
GÖVDE: Gitarın en büyük ve ana
bölümüdür. Gövde, gitarınızdan çıkacak sesin tınısını belirler. "Köprü"
ve "Ses Deliği" gibi bölümler gövde üzerindedir. Elektro ve başlanabilir
diğer gitarlarda, gövde üzerinde bas, tiz ve mid'i belirleyen ayar
düğmeleri de bulunur.
TEMEL GİTAR BİLGİLERİ
Gitar telleri üstten aşağıya doru ve kalından inceye Mi-La-Re-Sol-Si-Mi
olarak dizilir. 6. tel (en üst tel), en kalın teldir. 1. tel (en alt
tel), en ince teldir. 12. Perde, her telin 1 oktav incesini verir.
Tüm enstrümanlar için müzik teorisi aynıdır. Öncelikle bilmeniz gereken
nota yapısıdır. Tüm müzikte, toplam 12 nota vardır. Bunların 7si doğal
notalardır. Do, Re, Mi, Fa, Sol, La ve Si. Bu notalar sırası ile su
harflerle gösterilirler: C, D, E, F, G, A, B. Geriye kalan 5 nota ise
ara notalar, yani diyez ve bemollerdir. Diyez #, Bebol de b ile
gösterilir. Diyez, önünde bulunduğu notanın bir perde incesini temsil
eder. Bemol ise önünde bulunduğu notanın bir perde kalındır. C ve D
arası tam perdedir (2 nota arasında bir perde vardır) ve bu iki nota
arasında kalan nota C# yada Db olarak gösterilir.
C ve D arası tam perde olduğu gibi, D ve E arası, F ve G arası, G ve A
arası ve A ve B arası da tam perdedir. Fakat E ve F arası yarım perde
olduğundan "E#" yada "Fb" diye bir nota yoktur. Ayni şekilde B ve C
arası da yarim perdedir ve "B#" yada "Cb" diye bir nota da yoktur.
Gitar Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar
Elbette öncelikle sesinden hoşlanacağınız bir enstrüman seçmelisiniz.
Sesini duymadan müzik aleti satın almak büyük bir hatadır. Aynı marka
iki enstrüman arasında dahi ses farklılığı olacaktır.
Yapısal olarak iyi bir gitarın, ağacı-malzemesi-işçiliği ile birlikte dikkat edilmesi gereken ana özellikler.
a) Telleri klavyesinden çok uzak olmamalı, perdelere rahatlıkla basılabilmeli.
b) En ince perdelerine kadar net bir tını vermeli, parazitli-cızırtılı sesler olmamalı.
c) Her perde vermesi gereken standart notayı (entonans) verebilmeli.
d) Akort anahtarları, köprüleri ve varsa kilit sistemleri düzgün ve verimli çalışmalı.
Gitar Alırken
Öncelikle gitarla nasıl bir müzik yapacağınıza karar vermeniz önemli.
Çünkü değişik gitar çeşitleri var. Başlıcaları 'klasik gitar' 'akustik
gitar' 'bas gitar' elektro gitar' gibi... Haluk Levent, Yaşar, Kıraç
gibi müzisyenlerin parçalarını çalacağım diyorsanız klasik gitarı
tavsiye ediyorum, onunla hem ritm tutabilir, hem de sola çalabilirsiniz,
Eğer soloya ağırlık veriyorsanız ve rock müzik soloları sizin zevkinize
hitap ediyorsa kesinlikle önce akustik gitarla başlamalısınız.
Şöyle bir soru duyar gibiyiz. Peki bu gitarlar arasında nasıl bir fark
var. Klasik gitar altı telli bir çalgı, üstteki üç kalın tel ipek
üzerine sarılmış çelik tellerden, alttaki ince teller ise misine den
yapılıyor. Şu soruyu çok geliyor, satıcının bana gösterdiği gitarın bazı
telleri naylondu, bu adi bir gitar mıdır? Kesinlikle hayır İşte bu
klasik gitardır. Bu gitar sağ el tırnakları ile çalınır.
Akustik gitarda da altı tel var ve bu tellerin hepsi metalden yapılır.
Pena ile çalınır. (saz için mızrap diyorlar). Dediğim gibi ona bence
solo daha çok yakışıyor.
Fiyat konusuna gelince 50 dolarda başlıyor ve sonu yok, milyarlara kadar
yükseliyor. Benim tavsiyem 100 milyon civarı da bir gitar sizin işinize
yarar. Yeni başlıyorsanız zenginim ben en iyisini alacağım demeyin.
Çünkü gitar çalmaya başlayan kişi öğrenirken farkında olmadan onu
yıpratır. Birde zamana karşı dayanma süresi var tabii. Teller klavyeye
sürekli basınç yaptığı için sap atması dediğimiz olayda gerçekleşecek.
En iyisi öğrenince iyi bir gitar alın.
Peki alırken nelere dikkat edeyim?100 milyon civarında öğrenci gitarları
kontraplaktan yapılıyor, ve üzerine parlak vernik atılıyor, ve
boyanınca ışıl ışıl oluyor. Ama iyi bir gitar alayım derseniz öncelikle
gövdenin ses tablası denilen ön kısmı çam cinslerinden sedir yada ladin
den yapılıyor. Gövdenin yan ve arka kısımları gül ağacından
yapılıyor.Sapının ön kısmı çok sert bir ağaç olan abonozdan, arka kısmı
ise maun ağacından yapılıyor . Bu bahsettiklerim klasik gitar için
geçerli, tabiiki yanınızda gitar çalan birinin olması sesi dinleyerek
daha iyi bir seçim yapmanızı sağlar. Çünkü aynı model ve parada iki
gitarda bile ses farkı olabilir.
Gitarımızı Kendimiz Nasıl Akort Edebiliriz?
Başlangıç 5.Tel La
Genelde akort etmeye 5.tel la dan başlanır. Telefondaki çevir sesi la
dır. Yada herhangi bir gitar shop tan la düdüğü alabilirsiniz. Referans
olarak la sesini dinledikten sonra 5. tel bu sese uygun akort edilir.
Burada müzik kulağı devreye giriyor.
4. Tel Re
Sıra 4.tel re telinde. la teli yani beşinci telin beşinci perdesine
bastığımızda re sesini alırız. Bu sesle aynı olacak şekilde re teli de
akort edilir.
3. Tel Sol
Re telinin beşinci perdesi sol sesi verir. Bu sese uygun olarak sol teli akort edilir.
2.Tel Si
Sol telinin dördüncü perdesi si sesi verir. Bu sese uygun olarak si telimizde akort edilir.
1.Tel Mi
Si telinin beşinci perdesi mi sesi verir. Bu teli de bu sesle aynı olacak şekilde akort ediyoruz.
6.Tel Kalın Mi
İstersek ince mi teline uygun olarak akort ederiz. aynı zamanda kalın mi
telinin 5. perdesi la sesi olacak şekilde de akort işlemini tamamlarız.
0 yorum:
Yorum Gönder